CMYK – sekret czterech kolorów
Od 1954 roku w Niemczech obowiązują ujednolicone skale kolorów: DIN 16 508 dla druku listowego i DIN 16 509 dla druku offsetowego. Obecnie drukarki kolorowe są często standardem nawet w domach. Ale w jaki sposób obraz RGB trafia z monitora komputera na papier? I dlaczego potrzebuje czterech kolorów? Tutaj możesz dowiedzieć się więcej o kolorach CMYK i tym, czym różnią się one od RGB i innych modeli kolorów.
Кak raBłędy CMYK?
Użycie kolorów na ekranach i w druku odpowiada fizycznym cechom ludzkiego oka. Oko jest szczególnie wrażliwe na trzy długości fali światła. To właśnie te kolory, czerwony, zielony i niebieski, są używane w przestrzeni kolorów RGB. Zapewnia to zrównoważoną reprodukcję kolorów na monitorach kolorowych. Te kolory można zobaczyć również na pasku LED, ale najpierw trzeba kupić pasek LED.
Z drugiej strony proces drukowania zazwyczaj drukuje biały papier. Papier nie jest przezroczysty i dlatego nie przepuszcza światła. W przemysłowym druku offsetowym cztery kolory druku – cyjan, magenta, żółty i czarny – CMYK – są nakładane na papier jeden po drugim. Nadruk nie jest płaski, ale odbywa się za pomocą bardzo małych, blisko siebie rozmieszczonych kropek, które ludzkie oko postrzega z normalnej odległości jako kolorowy obraz. Aby zapewnić odpowiednią jakość obrazu, przemysłowy druk offsetowy jest często wykonywany z rozdzielczością 300 punktów na cal (dpi), co w ujęciu metrycznym wynosi 11,8 punktów druku na milimetr. Te drukowane kropki różnią się wielkością w zależności od pożądanej grubości nałożonego atramentu. Jeśli punkt koloru wynosi zero procent, wówczas nie ma w tym punkcie żadnego punktu, a zatem nie ma koloru.
W drukarkach kolorowych maleńkie kropelki atramentu uderzają w papier w postaci drukowanych kropek, które również są umieszczone blisko siebie. Rozmiar kropki waha się od 0,3 do 0,4 milimetra. Suma poszczególnych kropelek w kolorach CMYK tworzy „iluzję” kolorowego obrazu. Kolorowa drukarka laserowa osiąga ten sam rezultat, ale w inny sposób. Istnieją cztery bębny naładowane elektrycznie, które są rozładowywane za pomocą wiązki lasera w miejscach, do których nie powinien docierać toner z jednego z czterech wkładów CMYK. Pozostałe naładowane obszary są następnie cienko pokrywane tuszami tonerowymi. Te powlekane piksele są przenoszone jeden po drugim na papier i utrwalane na nim za pomocą ciepła.
Ile kolorów ma przestrzeń barw CMYK?
Przestrzeń kolorów CMYK współpracuje z kolorami podstawowymi: cyjan (niebieski), magenta (różowy) i żółty (żółty). Litera K oznacza „klucz” lub „kontrast” i reprezentuje kolor czarny. Litera „B” została już przypisana do „Niebieskiego” w przestrzeni barw RGB, więc nie nadawała się już do „Czarnego”. Obecnie kolory CMYK standaryzowane są według normy ISO 2846 – następcy tzw. euroskali, która obowiązkowo została zdefiniowana w normie DIN 16539 z 1971 roku.
Przestrzeń barw CMYK opiera się na subtraktywnym mieszaniu kolorów.
Podstawowe kolory przestrzeni barw CMYK i niektóre przybliżone mieszaniny kolorów zgodnie z metodą subtraktywną można traktować jako cztery kolory wydrukowane o różnej mocy na białym papierze. Jeśli nie zostanie wydrukowany kolor CMYK, papier pozostanie biały. Z RGB: Wszystkie kolory przy „pełnej mocy” dają kolor biały.
CMYK odnosi się do subtraktywnych modeli kolorów. Oznacza to nieco uproszczenie: jeśli wszystkie kolory są w 100% aktywne, efektem będzie czarny; jeśli brakuje wszystkich kolorów, tj. mają zero procent, (biały) papier pozostaje biały. Intensywność niuansów kolorystycznych można porównać do mieszania kolorów z kałamarza, gdzie np. niebieski zmieszany z żółtym daje zieleń, a w zależności od ilości wody i składników barwiących uzyskuje się różne odcienie zieleni.
Ważna różnica w stosunku do RGB: Brak wszystkich trzech kolorów (RGB = 0, 0, 0) powoduje powstanie czerni w przestrzeni kolorów RGB. Jeśli kolor czerwony, zielony i niebieski mają maksymalną wartość 255, tworzony jest kolor biały. Zatem RGB, jako addytywny model kolorów, jest całkowitym przeciwieństwem CMYK.
W praktyce stwierdzono, że drukowanie w 100% w kolorze cyjan, magenta i żółty daje bardzo ciemnobrązowy odcień. Na powyższej ilustracji widać to w przybliżeniu w polu koloru CMYK = 90/90/90/0. Wymagało to zastosowania innego komponentu, aby móc drukować prawdziwą czerń. Dlatego w przestrzeni barw uwzględniono czerń (K). Jednocześnie pozwoliło to na lepsze docenienie pozostałych trzech barw. Przy zastosowaniu kolorów CMYK teoretycznie możliwe jest odtworzenie aż 4 miliardów różnych odcieni.
CMYK i RGB – co wchodzi w grę, kiedy?
Model kolorów CMYK stosowany jest przy fizycznym wyprowadzaniu obrazu obrazowego na nośniki drukowane – czyli na maszyny drukujące różnych technologii, a także komputerowe drukarki kolorowe wykorzystujące technologię atramentową lub laserową. W przypadku czterokolorowej drukarki laserowej oznacza to, że oprócz czarnego tonera używane są trzy kolejne zawierające cyjan, magenta i żółty. To samo tyczy się kolorowych drukarek atramentowych, chociaż od pewnego czasu stosowane są inne kolory. Wraz ze wzrostem wymagań wobec produktów drukowanych, przemysłowe maszyny drukarskie zostały także uzupełnione o dodatkowe urządzenia drukujące w kolorze. W druku sześciokolorowym są to zielony i pomarańczowy. Inne technologie druku wielokolorowego wykorzystują określone kolory dodatkowe, zwane także kolorami specjalnymi.
Kiedy model kolorów RGB pokazuje swoje mocne strony? Przeczytaj nasz przewodnik po kolorach RGB, który odkrywa sekrety addytywnego mieszania kolorów z RGB, a także wymienia inne przestrzenie kolorów.
RGB jest zawsze używany, gdy cokolwiek jest wyświetlane na ekranach lub monitorach. Aparaty cyfrowe tworzą również pliki obrazów RGB. Dzięki RGB możesz uzyskać 16,8 miliona różnych odcieni kolorów.
Jakie inne przestrzenie kolorów istnieją?
Każdy nośnik druku, w tym każdy rodzaj papieru, nieco inaczej odwzorowuje atramenty o tych samych wartościach CMYK. Niektóre silnie chłoną atrament, inne mają gładką, błyszczącą powierzchnię, a jeszcze inne mają powierzchnię matową. Aby móc temu zaradzić, stworzono ustandaryzowane profile kolorów, które zapewniają, że określone rodzaje papieru i farb drukarskich zawsze zapewniają ten sam efekt druku. Przykładem takiego profilu barwnego jest standardowy profil barwny dla branży poligraficznej w Europie „ISO Coated v2”.
Istnieją również profile kolorów dla skanerów i monitorów, które dopasowują kolory na drodze przez urządzenia techniczne w sposób zapewniający maksymalną dokładność kolorów na nośniku wyjściowym. Koordynacją zbiorów danych służących do standaryzacji systemów zarządzania kolorami zajmuje się Międzynarodowe Konsorcjum Kolorów (ICC).
Systemy kolorów wykraczają poza to i definiują kompozycję kolorów inaczej, a czasem szerzej. Część z nich opiera się także na innych teoretycznych modelach postrzegania barw przez ludzkie oko.
CIELAB
Ten system kolorów nazywany jest także kolorami CIEL*a*b* lub Lab. Opiera się na ludzkiej percepcji tzw. normalnego obserwatora – obejmując tym samym wszystkie postrzegane kolory – a nie opiera się na modelu matematycznym takim jak RGB czy CMYK. Podstawową normą jest EN ISO 11664-4 „Kolorymetria – Część 4: Przestrzeń barw CIE 1976 L*a*b*”. W artykułach technicznych często używa się w tym celu terminu „tristimulus”.
H.K.S.
Obecnie system kolorów HKS składa się z 88 kolorów podstawowych i 3 kolorów dodatkowych, które można drukować na papierach naturalnych i artystycznych. W odróżnieniu od CMYK kolory te miesza się przed drukiem. Celem jest osiągnięcie obiektywnej porównywalności i powtarzalności niuansów kolorystycznych. Kolory HKS można symulować za pomocą CMYK, ale ich intensywność jest rzadko osiągana.
Pantone
Pantone Matching System to międzynarodowy system kolorów dla grafiki i druku opracowany przez amerykańską firmę Pantone. Zawiera 1 kolorów specjalnych (stan na 867 r.), z których większości nie można odtworzyć przy użyciu konwencjonalnego druku czterokolorowego.
RAL
Od 1927 roku system kolorów RAL Classics obejmuje 213 odcieni kolorów. Od 1993 roku istnieje system projektowania RAL obejmujący 1 standardowych kolorów. Niektóre kolory RAL są kolorami korporacyjnymi lub kolorami sygnałowymi dla niektórych obiektów, np. RAL 625 jako farba do pojazdów strażackich i ratowniczych, krążowników ratownictwa morskiego i łodzi ratowniczych DGzRS. Prawdziwe odwzorowanie kolorów RAL może nie być takie samo na różnych monitorach i drukarkach i jest jedynie przybliżeniem specyfikacji kolorów CMYK lub RGB.
